Propozycje zadań

Skala i rodzaje map

 

1. Wyjaśnij, co nazywamy mapą.

 

2. Wyjaśnij, co to jest plan.

 

3. Porównaj skale i uszereguj je od największej do najmniejszej:

a) 1 : 10 000

b) 1 : 7 000 000

c) 1 : 50 000

 

4. Porównaj skale i uszereguj je od najmniejszej do największej:

a) 1 : 25 000

b) 1 : 1 000 000

c) 1 : 50 000

 

5. Podaj definicję mapy tematycznej.

 

6. Podaj definicję mapy hipsometrycznej.

 

7. Uzupełnij tabelę, przeliczając podaną skalę na pozostałe rodzaje skal.

 

 

Skala
liczbowa	mianowana	liniowa
	1 cm : 1 km
1 : 10 000
		0____2km

 

 

8. Uzupełnij tabelę, przeliczając podaną skalę na pozostałe rodzaje skal.

 

 

Skala
liczbowa	mianowana	liniowa
	1 cm : 5 km
1 : 25 000
		0____25km

 

 

9. Wysokość względna to ...

 

10. Wysokość bezwzględna to ...

 

11. Układ południków i równoleżników na mapie to ...

 

12. Układ południków i równoleżników na globusie to ...

 

13. Czego można się dowiedzieć z legendy mapy?

 

14. Podaj trzy przykłady map tematycznych oraz wyjaśnij ich przeznaczenie.

 

15. Wyjaśnij, czym są poziomice i do czego służą.

 

16. Podpisz w odpowiednim miejscu na MAPIE KONTUROWEJ ŚWIATA: równik, Zwrotnik Raka, Zwrotnik Koziorożca, koło podbiegunowe północne, koło podbiegunowe południowe.

 

 

17. Na mapie w skali 1 : 25 000 odległość między miejscowościami wynosi 10 cm. Oblicz skalę mapy, na której odległość między tymi miejscowościami wynosi 2 cm.

 

18. Odległość między miastami A i B wynosi 50 kilometrów. Oblicz odległość między tymi miastami na mapie w skali 1 : 125 000.

 

19. Długość linii kolejowej między Gdynią i Kościerzyną wynosi 68 kilometrów. Oblicz, ile wynosi jej długość na mapie w skali 1 : 500 000.

 

20. Na mapie w skali 1 : 250 000 odległość między miastami mierzona w linii prostej wynosi 40 cm. Oblicz odległość między tymi miejscowościami w terenie.

 

21. Na mapie w skali 1: 25 000 odległość między miejscowościami wynosi 4 cm. Oblicz skalę mapy, na której odległość między nimi wynosi 8 cm.

 

22. Na mapie w skali 1 : 150 000 długość linii kolejowej wynosi 5 cm. Oblicz rzeczywistą długość linii.

 

23. Porównaj skale i uszereguj je od największej do najmniejszej:

a) 1 : 250 000         b) 1 cm : 50 km

c) 1 cm : 250 m      d) 1: 1 000 000

 

24. Porównaj skale i uszereguj je od największej do najmniejszej:

a) 1: 123 000          b) 1 cm : 543 cm

c) 1 cm : 50 m        d) 1 : 100 000

 

25. Rzeczywista powierzchnia jeziora wynosi 1 km². Oblicz powierzchnię tego jeziora na mapie w skali 1 : 25 000.

 

26. Oblicz powierzchnię kwadratu, którego długość boku na mapie w skali 1 : 25 000 wynosi 2 cm.

 

*27.Na mapie zmierzono odległość między Aleksandrią (30^oE, 31^oN), a Kigali (30^oE, 2^oS), która wynosiła 73,4 cm. Oblicz rzeczywistą odległość między tymi miejscowościami oraz skalę mapy, na której dokonano pomiaru.

 

 

Obliczanie czasu

 

1. W Warszawie (52^oN, 21^oE) jest godzina 17.50 czasu słonecznego. Oblicz, która godzina czasu słonecznego i strefowego jest w:

a) Nowym Jorku  (40^oN, 74^oW),

b) Pekinie (39^oN, 116^oE),

c) Aleksandrii (31^oN, 30^oE),

d) Paryżu (49^oN, 2^oE),

e) Londynie (51^oN, 0^o),

f) Sydney (34^oS, 151^oE),

g) Tokio (36^oN, 140^oE),

h) Rio de Janeiro (22^o30’ S, 42^o30’W),

i) Caracas (10o30’ N, 67oW),

j) Casablance (34oN, 7oW).

 

2. Oblicz, która godzina czasu słonecznego jest w punkcie A (45^oW), gdy w Warszawie (21^oE) jest godzina 9.00 czasu słonecznego.

 

3. Różnica czasu słonecznego między miejscowościami A i B wynosi 5 godzin 16 minut. Oblicz różnicę długości geograficznej między tymi miejscowościami.

 

4. Różnica czasu słonecznego między miejscowościami A i B wynosi 8 godzin 24 minuty. Oblicz różnicę długości geograficznej między tymi miejscowościami.

 

5. Różnica długości geograficznej między miejscowościami A i B wynosi 75^o. Oblicz różnicę czasu słonecznego między tymi miejscowościami.

 

6. Różnica długości geograficznej między miejscowościami A i B wynosi 48^o. Oblicz różnicę czasu słonecznego między tymi miejscowościami.

 

7. Przylatujesz do Warszawy (21^oE, 52^oN) z Ottawy (75^oW, 45^oN) o godzinie 19.30 czasu strefowego (w Polsce). O której godzinie czasu strefowego w Kanadzie samolot wystartował z lotniska w Ottawie, jeśli jego lot trwał 11 godzin?

 

8. Przylatujesz do Warszawy (21^oE, 52^oN) z Nowego Jorku (74^oW, 40^oN) o godzinie 17.25 czasu strefowego (w Polsce). O której godzinie czasu strefowego w USA samolot wystartował z lotniska w Nowym Jorku, jeśli jego lot trwał 10 godzin?

 

9. Jutro lecisz do Pekinu (116^oE, 40^oN) wylatujesz z Warszawy (21^oE, 52^oN) o godzinie 12.00 czasu środkowoeuropejskiego. Wiedząc, że lot będzie trwał 10 godzin, oblicz, która godzina i jaka data będzie w Pekinie według czasu strefowego i słonecznego.

 

10. Jutro udajesz się do Buenos Aires (58^oW, 35^oS). Wylatujesz z Warszawy (21^oE, 52^oN) o godzinie 16.00 czasu środkowoeuropejskiego. Wiedząc, że lot będzie trwał 18 godzin, oblicz, która godzina i jaka data będzie w Buenos Aires według tamtejszego czasu strefowego i słonecznego.

 

11. Oblicz prędkość obrotu Ziemi wokół własnej osi w ciągu doby na równiku, równoleżniku 60^o i na biegunie.

 

 

Ruch obiegowy Ziemi

 

1. Oblicz wysokość Słońca nad horyzontem w Rio de Janeiro (23^o30’S, 42^o30’W) w południe, w dni rozpoczynające pory roku.

 

2. Oblicz wysokość Słońca nad horyzontem w południe 21 marca na równiku, Zwrotniku Raka i na kole podbiegunowym północnym.

 

3. Podaj szerokość geograficzną miejsc, w których 22 czerwca Słońce góruje na tej samej wysokości co w Moskwie (55^oN, 37^oE).

 

4. Podaj szerokość geograficzną miejsc, w których 22 czerwca Słońce góruje na tej samej wysokości co w Nowym Jorku ( 40^oN, 74^oW).

 

5. Oblicz współrzędne geograficzne miejscowości, w której 22 grudnia Słońce góruje po północnej stronie nieba na wysokości 50^o, a czas miejscowy jest późniejszy od czasu środkowoeuropejskiego o 6 godzin 20 minut.

 

6. Oblicz współrzędne geograficzne miejscowości, w której 22 czerwca Słońce góruje po południowej stronie nieba na wysokości 49^o, a czas miejscowy jest późniejszy od czasu uniwersalnego o 1 godzinę 16 minut.

 

7. Oblicz współrzędne geograficzne miejscowości, w której 22 grudnia Słońce góruje po północnej stronie nieba na wysokości 39^o, a czas miejscowy jest wcześniejszy od czasu środkowoeuropejskiego o 5 godzin 36 minut.

 

 

Współrzędne geograficzne

 

1. Podaj współrzędne geograficzne punktu na fragmencie sitaki kartograficznej/ćw. z mapą/

 

 

Elementy klimatu

 

1. Przyporządkuj poszczególne terminy odpowiednim definicjom:

A. Izobary             a) linie łączące punkty o tej samej ilości opadów atmosferycznych

B. Izotermy           b) linie łączące punkty o tym samym ciśnieniu atmosferycznym

C. Izohiety            c) linie łączące punkty o tej samej wartości temperatury powietrza

 

2.  Przyporządkuj poszczególne terminy odpowiednim definicjom:

A. Izolinie             a) linie łączące punkty o tej samej wartości temperatury powietrza

B. Izotermy           b) różnica między najwyższą a najniższą wartością temperatury powietrza

C. Amplituda        c) linie łączące punkty o tej samej temperatury   wartości

    powietrza

 

3. Wyjaśnij, jaki wpływ na klimat ma szerokość geograficzna oraz wysokość nad poziomem morza.

 

 

 

4. Wyjaśnij, jaki wpływ na klimat ma ukształtowanie powierzchni i charakter podłoża.

 

 

 

 

5. Wymień czynniki klimatotwórcze. W jaki sposób wpływają one na warunki klimatyczne?

 

 

6. Wyjaśnij, jak powstaje wiatr.

 

 

7. Na podstawie danych z tabeli oblicz średnią temperaturę dobową powietrza oraz dobową amplitudę temperatury.

 

Godz. obserwacji	Temperatura [0C]
700 1300 1900 2100	2 12 1 -4

 

Średnia temperatura dobowa: ..................

 

Amplituda temperatury: ..................

 

 

 

 

 

 

8. Na podstawie danych przedstawionych na wykresie wykonaj polecenia:

 

 

/CZYTANIE KLIMATOGRAMU/

 

 

 

 

a)       odczytaj i wypisz temperatury w lutym, maju i listopadzie, ................, ....................., ..................

b)       oblicz roczną amplitudę powietrza. ..................................................................................................

c)    podaj nazwę strefy klimatycznej oraz typ klimatu ( morski, przejściowy, kontynentalny) ..........................................................................................................................................................

 

 

 

 

Strefy klimatyczne świata

 

1. Podaj przykłady obszarów, na których występuje klimat morski. Jakie cechy ma ten klimat?

 

2. Podaj przykłady obszarów, na których występuje klimat kontynentalny. Jakie cechy ma ten klimat?

 

3. Zaznacz poprawną odpowiedź.

Bryza to:

a) inna nazwa huraganu,

b) wiatr wiejący nad morzem,

c) nazwa wiatru w górach.

 

4. Podaj, czym charakteryzuje się klimat górski.

 

5. Zaznacz poprawną odpowiedź.

Halny to:

a) wiatr wiejący od morza,

b) inna nazwa monsunu,

c) wiatr wiejący w Tatrach.

 

6. Podaj, czym charakteryzuje się klimat monsunowy.

 

 

 

 

 

 

7. Wyjaśnij powstawanie monsunów.

 

 

 

 

 

8. Wyjaśnij, na czym polega strefowość i astrefowość klimatyczna.

 

 

 

 

9. Uzupełnij tabelę:

 

 

Strefa klimatyczna	Charakterystyczne cechy
równikowa
zwrotnikowa
podzwrotnikowa

 

10. Uzupełnij tabelę:

 

 

Strefa klimatyczna	Charakterystyczne cechy
podzwrotnikowa
umiarkowana
okołobiegunowa

 

 

 

Składniki krajobrazu

 

1. Wyjaśnij, w jaki sposób wody mogą kształtować krajobraz.

 

2. Wymień czynniki, które mają wpływ na kształtowanie się krajobrazu.

 

3. Zaznacz poprawną odpowiedź.

Skały osadowe mogą powstawać:

a) z zakrzepłej magmy,

b) ze szczątków roślinnych i zwierzęcych,

c) z przeobrażenia skał magmowych.

Rzeka główna to:

a) bardzo duża rzeka,

b) rzeka, która ma bardzo dużo dopływów,

c) rzeka, która bezpośrednio uchodzi do morza.

 

4. Wyjaśnij, co nazywamy granicą wiecznego śniegu.

 

5. Wyjaśnij, co nazywamy trwałą marzłocią.

 

6. Uzupełnij tabelę:

 

Forma powierzchni	Charakterystyczne cechy
nizina
góry
dolina

 

7. Uzupełnij tabelę:

 

Forma powierzchni	Charakterystyczne cechy
wyżyna
depresja
równina

 

8. Dorzeczem nazywamy:

a) rzekę główną,

b) obszar, na którym znajduje się system rzeczny,

c) dopływy rzeki głównej,

d) rzekę wraz z jej dopływami.

 

9. Węgiel kamienny jest przykładem skały:

a) osadowej organicznej,

b) magmowej,

c) przeobrażonej,

d) osadowej okruchowej.

 

 

Typy krajobrazów

 

1. Podaj cechy krajobrazu strefowego.

 

2. Wyjaśnij terminy.

Tundra –

Sawanna –

Pustynia –

 

3. Wyjaśnij terminy.

Tajga –

Step –

Pampa –

 

4. Wiecznie zielone lasy są charakterystyczne dla strefy klimatycznej ...

 

5. Wyjaśnij, czym charakteryzuje się piętrowość roślinności w górach.

 

6. Wymień wielkie obszary leśne świata:

a)

b)

c)

 

7. Lasy iglaste, liściaste i mieszane są charakterystyczne dla strefy klimatycznej ...

 

8. Podaj cechy krajobrazu wysokogórskiego.

 

9. Wymień wielkie obszary pustynne świata:

a)

b)

c)