Numer lekcji

Temat lekcji

Treści nauczania

Szarym kolorem oznaczono dodatkowe treści nauczania.

Główne cele lekcji w postaci wymagań edukacyjnych

Szarym kolorem oznaczono dodatkowe cele lekcji w postaci wymagań edukacyjnych.

Zapis w nowej podstawie programowej

Proponowane środki dydaktyczne i procedury osiągania celów

Szarym kolorem oznaczono dodatkowe środki dydaktyczne i procedury osiągania celów.

1. Podstawy geografii. Rozdział dodatkowy[1]

Czym zajmuje się geografia?

• termin geografia
• podział nauk geograficznych
• geografia fizyczna a geografia społeczno-ekonomiczna
• źródła informacji geograficznej
• poglądy na kształt Ziemi
• wymiary Ziemi
• cechy kształtu Ziemi
• różnica między elipsoidą a geoidą

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminu geografia
• przedstawia podział nauk geograficznych
• przedstawia różnice między geografią fizyczną a geografią społeczno-
  -ekonomiczną
• wymienia źródła informacji geograficznej
• podaje wymiary Ziemi oraz główne cechy jej kształtu
• wyjaśnia różnicę między elipsoidą a geoidą

Rozdział dodatkowy*

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat interdyscyplinarnego charakteru nauk geograficznych)
• wyszukiwanie informacji geograficznych w różnych źródłach
  (np. w internecie, atlasach geograficznych, encyklopediach, rocznikach statystycznych, czasopismach) oraz ocena ich przydatności i wiarygodności
• przygotowanie prezentacji Poglądy na kształt Ziemi

Współrzędne geograficzne

• terminy: siatka geograficzna, południk, równoleżnik, zwrotnik, długość geograficzna, szerokość geograficzna
• cechy siatki geograficznej i jej elementy
• układ współrzędnych geograficznych – długość geograficzna oraz szerokość geograficzna
• ćwiczenia w określaniu współrzędnych geograficznych
  na siatce geograficznej
• ćwiczenia w określaniu współrzędnych geograficznych punktów zaznaczonych na mapie

• wyjaśnia znaczenie terminów: siatka geograficzna, południk, równoleżnik, zwrotnik, długość geograficzna, szerokość geograficzna
• odczytuje wartości szerokości geograficznej zwrotników, kół podbiegunowych oraz biegunów
• wymienia cechy południków i równoleżników
• odczytuje długość i szerokość geograficzną na globusie i na mapie

• podaje cechy siatki geograficznej
• określa położenie geograficzne punktów i obszarów na mapie
• wskazuje obiekty na mapie na podstawie podanych współrzędnych geograficznych
• oblicza odległość (rozciągłość) między dwoma punktami na mapie

Rozdział dodatkowy

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat cech południków i równoleżników)
• ćwiczenia w określaniu długości i szerokości geograficznej z wykorzystaniem globusa szkolnego i mapy
• analizowanie infografiki w podręczniku lub plakatu dotyczącego długości i szerokości geograficznej
• ćwiczenia w określaniu współrzędnych geograficznych z wykorzystaniem map ogólnogeograficznych i globusa
• obliczanie odległości (rozciągłości) między dwoma punktami na mapie na podstawie zależności 1° = 111,2 km

Obraz Ziemi na mapie

• elementy mapy
• termin sygnatura
• siatka kartograficzna
• różnice między siatką geograficzną a siatką kartograficzną
• skala mapy i jej rodzaje
• ćwiczenia w przekształceniu skal
• ćwiczenia w obliczaniu odległości na mapie

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, siatka kartograficzna, legenda
• wymienia elementy mapy
• wyjaśnia różnice między siatką kartograficzną a siatką geograficzną
• wymienia rodzaje skal

• szereguje skale w kolejności od największej do najmniejszej
• przedstawia skalę w postaci mianowanej i podziałki liniowej
• posługuje się skalą mapy do obliczania odległości na mapie i w terenie

• oblicza skalę mapy na podstawie odległości między obiektami przedstawionymi na mapie i w terenie

Rozdział dodatkowy

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• zestaw map ściennych
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• zestaw map ściennych, mapy topograficzne, mapy turystyczne
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat elementów mapy)
• omówienie cech siatki geograficznej i siatki kartograficznej
• omówienie rodzajów skal ćwiczenia w przeliczaniu skali
• ćwiczenia w obliczaniu odległości na mapie i w terenie
• analizowanie treści map wykonanych w różnych skalach
• prezentowanie praktycznego wykorzystania map w różnych skalach

Przedstawianie zjawisk na mapach

• metody przedstawiania zjawisk na mapach (kartogram, kartodiagram, metoda izolinii, metoda sygnaturowa)
• sposoby przedstawiania rzeźby terenu
• terminy: wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica
• odczytywanie wysokości bezwzględnej i obliczanie wysokości względnej
• podział map i ich zastosowanie

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: wysokość względna, wysokość bezwzględna, poziomica, mapa hipsometryczna
• wymienia i charakteryzuje metody przedstawiania zjawisk na mapach
• odczytuje z map informacje przedstawione za pomocą różnych metod kartograficznych
• omawia sposoby przedstawiania rzeźby terenu na mapie
• odczytuje z mapy wysokość bezwzględną
• oblicza wysokość względną
• przedstawia podział map ze względu na treść, skalę i przeznaczenie
• omawia zastosowanie map

Rozdział dodatkowy

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analiza infografiki i map hipsometrycznych zamieszczonych w podręczniku w celu omówienia form terenu i ich prezentacji na mapach
• ćwiczenia w odczytywaniu wysokości bezwzględnej i obliczaniu wysokości względnej
• omówienie podziału map i ich zastosowania

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

Rozdział dodatkowy

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Podstawy geografii

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

2. Środowisko przyrodnicze Polski

Położenie i granice Polski

• cechy położenia Europy (granica między Europą a Azją)
• cechy położenia fizycznogeograficznego i politycznego Polski w Europie
• szerokość i długość geograficzna skrajnych punktów Polski
• konsekwencje rozciągłości równoleżnikowej i południkowej Polski i Europy
• długość i przebieg granic Polski (w tym morskich wód wewnętrznych)

Uczeń:

• wskazuje na mapie granicę między Europą a Azją
• określa położenie fizycznogeograficzne i polityczne Polski
• odczytuje szerokość i długość geograficzną wybranych punktów
  na mapie Polski i Europy
• na podstawie podanych współrzędnych geograficznych wskazuje skrajne punkty Polski i Europy
• oblicza rozciągłość południkową i równoleżnikową Polski
• opisuje konsekwencje rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski i Europy
• podaje całkowitą i administracyjną powierzchnię Polski
• wskazuje na mapie przebieg granic Polski (w tym morskich wód wewnętrznych)

IX.1

IX.2

IX.3

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z mapami ogólnogeograficznymi świata, Europy i Polski
• analizowanie zamieszczonej w podręczniku mapy przedstawiającej położenie matematyczne Polski
• obliczanie rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski
  na podstawie mapy ogólnogeograficznej
• analizowanie konsekwencji rozciągłości południkowej i równoleżnikowej Polski i Europy
• analizowanie konsekwencji położenia matematycznego, fizycznogeograficznego i geopolitycznego Polski
• analizowanie danych statystycznych dotyczących długości granic Polski oraz jej powierzchni

Przeszłość geologiczna Polski

• płytowa budowa litosfery
• termin geologia
• dzieje geologiczne Ziemi (podział na ery i okresy)
• wydarzenia geologiczne
  na obszarze Polski
• obszar Polski na tle struktur geologicznych Europy
• ruchy górotwórcze na obszarze Polski

Uczeń:

• charakteryzuje płytową budowę litosfery
• omawia najważniejsze wydarzenia z przeszłości geologicznej obszaru Polski

• określa struktury geologiczne Polski na tle Europy ze szczególnym uwzględnieniem obszarów fałdowań
• przedstawia wpływ ruchów górotwórczych w Europie na ukształtowanie powierzchni Polski

IX.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analiza tabeli stratygraficznej – podział na ery i okresy

• metody aktywizujące (np. JIGSAW – Wydarzenia geologiczne
  na obszarze Polski)

• analizowanie schematu Płytowa budowa litosfery oraz mapy Płyty litosfery

• praca z mapą Jednostki tektoniczne Polski i Europy

Góry w Europie i w Polsce

• typy genetyczne gór oraz ich przykłady
• ruchy górotwórcze w Europie i w Polsce
• typy gór w Europie i w Polsce
• cechy gór zrębowych i gór fałdowych w Polsce

Uczeń:

• rozróżnia typy genetyczne gór i podaje ich cechy
• wyjaśnia, na czym polegają ruchy górotwórcze

• podaje przykłady różnych typów gór i wskazuje je na mapie
• przedstawia wpływ ruchów górotwórczych w Europie na ukształtowanie powierzchni Polski

IX.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analizowanie zamieszczonych w podręczniku grafik dotyczących typów gór
• ćwiczenia w określaniu typów gór występujących w Polsce i w Europie

Zlodowacenia na obszarze Polski

• powstawanie lodowców
• współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi
• znaczenie terminów: krajobraz polodowcowy, rzeźba glacjalna
• zasięgi zlodowaceń na terenie Europy w plejstocenie
• nizinne formy polodowcowe
• górskie formy polodowcowe

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: krajobraz polodowcowy, rzeźba polodowcowa (glacjalna)

• charakteryzuje proces powstawania lodowców

• omawia zlodowacenia, które wystąpiły na obszarze Polski
• przedstawia wpływ zlodowaceń w Europie na ukształtowanie powierzchni Polski
• charakteryzuje działalność rzeźbotwórczą lądolodu i lodowców górskich na obszarze Polski
• wymienia formy terenu utworzone na obszarze Polski przez lądolód skandynawski

IX.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• praca z mapą ogólnogeograficzną przedstawiającą współczesne obszary występowania lodowców na Ziemi

• analizowanie schematu Granica wiecznego śniegu
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Formy polodowcowe w krajobrazie glacjalnym) lub analizowanie zamieszczonej w podręczniku infografiki Charakterystyczne formy rzeźby polodowcowej
• analizowanie mapy ogólnogeograficznej Polski – rzeźba polodowcowa

• analizowanie zamieszczonej w podręczniku infografiki Górskie formy polodowcowe

Ukształtowanie powierzchni

• ukształtowanie powierzchni Europy
• cechy rzeźby terenu Polski
• czynniki kształtujące pasy rzeźby terenu
• charakterystyka pasów rzeźby terenu Polski

Uczeń:

• charakteryzuje cechy ukształtowania powierzchni kraju na podstawie mapy ogólnogeograficznej
• przedstawia czynniki kształtujące rzeźbę terenu Polski
• charakteryzuje pasy rzeźby terenu Polski
• przedstawia wpływ ruchów górotwórczych i zlodowaceń w Europie
  na ukształtowanie powierzchni Polski

IX.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie cech ukształtowania pionowego powierzchni Polski na podstawie krzywej hipsograficznej i mapy ogólnogeograficznej Polski
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat czynników kształtujących pasy rzeźby terenu)
• analizowanie pasowości rzeźby Polski na podstawie infografiki zamieszczonej w podręczniku i mapy ogólnogeograficznej Polski

Skały i surowce mineralne

• występowanie skał w Polsce
• podział surowców mineralnych
• rozmieszczenie i znaczenie surowców mineralnych

Uczeń:

• omawia występowanie głównych skał w Polsce
• wymienia główne rodzaje surowców mineralnych Polski i podaje ich przykłady
• wskazuje na mapie rozmieszczenie głównych rodzajów surowców mineralnych Polski
• omawia znaczenie gospodarcze wybranych surowców mineralnych

IX.15

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• rozpoznawanie głównych skał występujących na terenie Polski
  na podstawie fotografii lub okazów skał
• omówienie rozmieszczenia surowców mineralnych w Polsce na podstawie mapy tematycznej

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Środowisko przyrodnicze Polski (cz. 1)

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

Czynniki kształtujące klimat Polski

• strefy klimatyczne świata
• terminy: klimat, pogoda, ciśnienie atmosferyczne
• czynniki klimatotwórcze
• czynniki kształtujące klimat w Polsce
• masy powietrza kształtujące pogodę w Polsce

Uczeń:

• rozumie różnicę między klimatem a pogodą
• wymienia czynniki klimatotwórcze

• charakteryzuje główne czynniki kształtujące klimat Polski na tle Europy
• omawia wpływ głównych mas powietrza na klimat i pogodę w Polsce

IX.7

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie czynników kształtujących klimat w Polsce na podstawie mapy ogólnogeograficznej i map tematycznych

• analizowanie mapy tematycznej Strefy klimatyczne na Ziemi

• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Czynniki kształtujące klimat w Polsce)

Cechy klimatu Polski

• elementy klimatu Polski
• przejściowość klimatu Polski
• okres wegetacyjny i jego zróżnicowanie na obszarze Polski
• wpływ zmienności pogody na rolnictwo, transport i turystykę

Uczeń:

• charakteryzuje elementy klimatu Polski (m.in. temperaturę powierza, opady i wiatry) oraz długość okresu wegetacyjnego
• wyjaśnia, czym jest okres wegetacyjny i omawia jego zróżnicowanie
  na obszarze Polski
• analizuje zróżnicowanie klimatyczne Polski na podstawie klimatogramów sporządzonych dla wybranych stacji meteorologicznych
• wyjaśnia wpływ zmienności pogody w Polsce na rolnictwo, transport i turystykę

IX.6

IX.8

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie map tematycznych dotyczących elementów klimatu
• obliczanie średniej rocznej wartości temperatury powietrza i średniej rocznej amplitudy temperatury powietrza
• analizowanie zamieszczonych w podręczniku klimatogramów sporządzonych dla wybranych stacji meteorologicznych w Polsce
• analizowanie klimatu Polski na podstawie danych statystycznych oraz map klimatycznych zamieszczonych w atlasie geograficznym
  i w podręczniku
• analizowanie wpływu zmienności pogody na rolnictwo, transport i turystykę na podstawie infografiki zamieszczonej w podręczniku

Rzeki w Europie i w Polsce

• terminy: źródło, rzeka główna, dopływ, system rzeczny, dorzecze, zlewisko, przepływ, ujście deltowe, ujście lejkowate
• wody Europy – główne rzeki
• przepływy wybranych europejskich i polskich rzek
• cechy sieci hydrograficznej Polski
• typy ujść rzecznych

• walory przyrodnicze Wisły i Odry

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: źródło, rzeka główna, dopływ, system rzeczny, dorzecze, zlewisko, przepływ, ujście deltowe, ujście lejkowate
• wskazuje na mapie główne rzeki Europy
• charakteryzuje przepływy wybranych rzek Europy i Polski
• wyjaśnia, na czym polega asymetria dorzeczy Wisły i Odry
• charakteryzuje systemy rzeczne Wisły i Odry i porównuje je z wybranymi systemami rzecznymi w Europie
• opisuje cechy i walory przyrodnicze Wisły i Odry na podstawie mapy
• opisuje przyrodnicze i gospodarcze znaczenie rzek w Polsce

IX.10

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie rozmieszczenia głównych rzek Europy na podstawie mapy ogólnogeograficznej Europy
• praca z mapą ogólnogeograficzną Polski i mapą tematyczną Sieć rzeczna
• analizowanie danych statystycznych dotyczących wybranych rzek Europy i Polski
• analizowanie typów ujść rzecznych w Europie na podstawie fotografii i mapy ogólnogeograficznej Europy
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Walory przyrodnicze Wisły i Odry)
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Przyrodnicze i gospodarcze znaczenie rzek w Polsce)

Morze Bałtyckie

• położenie Bałtyku
• linia brzegowa Bałtyku
• temperatura wód Bałtyku
• przyczyny zróżnicowania zasolenia wód Morza Bałtyckiego
• rzeźbotwórcza działalność morza – typy wybrzeży Bałtyku
• degradacja wód Bałtyku

Uczeń:

• określa położenie Morza Bałtyckiego
• wskazuje na mapie Morza Bałtyckiego jego największe zatoki, wyspy i cieśniny

• omawia linię brzegową Bałtyku
• wymienia najważniejsze cechy środowiska przyrodniczego Morza Bałtyckiego

• przedstawia cechy fizyczne wód Morza Bałtyckiego
• charakteryzuje główne typy wybrzeży Morza Bałtyckiego
• podaje źródła zanieczyszczeń wód Morza Bałtyckiego

IX.9

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• praca z mapą ogólnogeograficzną Europy – położenie Bałtyku i jego linia brzegowa
• metody aktywizujące (np. rybi szkielet na temat właściwości fizycznych wód Bałtyku)

• analizowanie mapy tematycznej i fotografii na temat typów wybrzeży zamieszczonych w podręczniku
• metody aktywizujące (np. metaplan Stan czystości wód Morza Bałtyckiego)

Gleby w Polsce

• terminy: gleba, czynniki glebotwórcze, procesy glebotwórcze, profil glebowy
• zróżnicowanie glebowe Polski
• regiony występowania gleb na obszarze Polski
• profile glebowe

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: gleba, czynniki glebotwórcze, procesy glebotwórcze, profil glebowy
• wymienia typy genetyczne gleb występujących w Polsce

• wyróżnia najważniejsze cechy gleby brunatnej, bielicowej, czarnoziemu, mady i rędziny na podstawie profilów glebowych

• wskazuje rozmieszczenie gleb na mapie Polski

IX.11

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z mapą ogólnogeograficzną i mapą gleb Polski
• analizowanie wybranych profili glebowych

Lasy w Polsce

• termin lesistość
• typy zbiorowisk leśnych w Polsce
• funkcje lasów
• zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości Polski

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminu lesistość
• rozróżnia główne rodzaje lasów w Polsce (na podstawie filmu, ilustracji lub w terenie)
• omawia przyrodnicze i gospodarcze funkcje lasów
• wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości Polski

IX.12

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Typy zbiorowisk leśnych w Polsce)
• analizowanie diagramu kołowego dotyczącego składu gatunkowego lasów w Polsce

• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Funkcje lasów)
• analizowanie kartogramu dotyczącego lesistości w Polsce

Ochrona środowiska przyrodniczego

• formy ochrony przyrody w Polsce
• parki narodowe w Polsce
• przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody
• przykłady chronionych gatunków roślin i zwierząt w Polsce
• najważniejsze przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska podejmowane w naszym kraju

Uczeń:

• wymienia formy ochrony przyrody w Polsce
• wskazuje na mapie parki narodowe
• charakteryzuje wybrane parki narodowe w Polsce
• podaje przykłady rezerwatów przyrody, parków krajobrazowych i pomników przyrody występujących na obszarze regionu, w którym mieszka
• wymienia przykłady chronionych gatunków roślin i zwierząt w Polsce
• ocenia najważniejsze działania w zakresie ochrony środowiska
• przyjmuje postawę współodpowiedzialności za stan środowiska przyrodniczego Polski

IX.13

IX.14

IX.16

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat form ochrony przyrody)
• praca z mapą ogólnogeograficzną i tematyczną Polski – parki narodowe w Polsce
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Przykłady form ochrony przyrody w najbliższym środowisku)
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Parki narodowe w Polsce)

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Środowisko przyrodnicze Polski (cz. 2)

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

3. Ludność i urbanizacja w Polsce

Mapa polityczna Europy i podział administracyjny Polski

• najważniejsze zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX w.
• podział polityczny Europy
• zróżnicowanie powierzchniowe państw Europy
• podział administracyjny Polski

Uczeń:

• omawia najważniejsze zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX w.
• określa położenie polityczne Polski
• wskazuje na mapie największe i najmniejsze państwa Europy
• omawia podział administracyjny Polski
• podaje nazwy województw i ich stolic oraz wskazuje je na mapie

IX. 1

IX.4

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analizowanie mapy politycznej Europy
• analizowanie danych statystycznych dotyczących wielkości państw Europy
  • praca z mapą administracyjną Polski
  • analizowanie struktury podziału administracyjnego Polski na podstawie schematu

Zmiany liczby ludności Polski i Europy

• terminy: demografia, przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, wyż demograficzny, niż demograficzny

• zmiany liczby ludności Polski i Europy po 1945 r.
• przyrost naturalny w Polsce
  na tle Europy
• przestrzenne zróżnicowanie przyrostu naturalnego w Polsce i w Europie

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: demografia, przyrost naturalny, współczynnik przyrostu naturalnego, wyż demograficzny, niż demograficzny
• charakteryzuje zmiany liczby ludności Polski i Europy po 1945 r.
  na podstawie danych statystycznych i map
• charakteryzuje przyrost naturalny ludności Polski na tle Europy
• odczytuje z tabel i diagramów dane dotyczące liczby urodzeń, zgonów i przyrostu naturalnego, a następnie analizuje je i formułuje wnioski na ich podstawie
• oblicza współczynnik przyrostu naturalnego
• analizuje na podstawie map przestrzenne zróżnicowanie współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce oraz w Europie
• porównuje zmiany w przyroście naturalnym ludności w Polsce i wybranych krajach Europy

X.2

X.4

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie danych statystycznych dotyczących liczby ludności Polski
• analizowanie wykresów przedstawiających zmiany liczby ludności Polski i Europy po II wojnie światowej
• ćwiczenia w obliczaniu współczynnika przyrostu naturalnego (samouczek)
• analizowanie przestrzennego zróżnicowania współczynnika przyrostu naturalnego w Polsce i w Europie na podstawie map

Struktura płci i wieku

• terminy: piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia
• struktura ludności Polski wg płci
• piramida płci i wieku ludności Polski
• starzenie się polskiego społeczeństwa
• ekonomiczne skutki starzenia się polskiego społeczeństwa

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: piramida płci i wieku, średnia długość trwania życia
• odczytuje z tabel i diagramów (w tym z piramidy płci i wieku) dane dotyczące struktury płci i wieku, a następnie analizuje je i formułuje wnioski na ich podstawie
• charakteryzuje struktury płci i wieku ludności Polski na podstawie piramidy płci i wieku
• porównuje strukturę wieku i płci ludności Polski z analogicznymi strukturami ludności w wybranych państwach europejskich
• porównuje średnią długość trwania życia Polaków na tle europejskich społeczeństw

• wymienia konsekwencje starzenia się polskiego społeczeństwa

X.3

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie struktury ludności Polski wg wieku i płci na podstawie danych statystycznych oraz piramidy wieku i płci

• metody aktywizujące (np. drzewo decyzyjne Konsekwencje starzenia się polskiego społeczeństwa)

Rozmieszczenie ludności

• termin wskaźnik gęstości zaludnienia
• czynniki wpływające na rozmieszczenie ludności w Polsce
• zróżnicowanie przestrzenne gęstości zaludnienia w Polsce
• cechy rozmieszczenia ludności w Polsce

Uczeń:

• wyjaśnia termin gęstość zaludnienia

• wymienia czynniki wpływające na nierównomierne rozmieszczenie ludności w Polsce

• wyjaśnia zróżnicowanie gęstości zaludnienia na obszarze Polski na podstawie map tematycznych

X.1

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie mapy tematycznej (Gęstość zaludnienia) dotyczącej zróżnicowania rozmieszczenia ludności Polski
• analizowanie cech rozmieszczenia ludności Polski
• metody aktywizujące (np. dyskusja na temat przyrodniczych i pozaprzyrodniczych czynników rozmieszczenia ludności w naszym kraju)

Migracje wewnętrzne w Polsce

• terminy: migracje, imigracja, emigracja, saldo migracji, współczynnik salda migracji, przyrost rzeczywisty, współczynnik przyrostu rzeczywistego
• przyczyny migracji wewnętrznych Polaków
• wielkość migracji wewnętrznych w polskich miastach

Uczeń:

• wyjaśnia terminy: migracje, imigracja, emigracja, saldo migracji, współczynnik salda migracji, przyrost rzeczywisty, współczynnik przyrostu rzeczywistego
• wyjaśnia różnicę między imigracją a emigracją

• określa przyczyny i skutki migracji wewnętrznych
• odczytuje z wykresów saldo migracji w polskich miastach na przestrzeni lat

X.4

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat przyczyn i skutków migracji wewnętrznych)
• analizowanie danych statystycznych dotyczących wielkości migracji w miastach na przestrzeni lat
• ćwiczenia w obliczaniu współczynnika przyrostu rzeczywistego (samouczek)

Migracje zagraniczne Polaków

• przyczyny migracji zagranicznych Polaków
• współczesne kierunki emigracji z Polski
• Polacy na świecie
• imigracja do Polski
• współczesne kierunki imigracji
  do Polski
• przyrost rzeczywisty ludności w Polsce i w wybranych państwach europejskich
• przyczyny i skutki migracji zagranicznych w Polsce

Uczeń:

• odczytuje z tabel i diagramów dane dotyczące wielkości i kierunków migracji zagranicznych w Polsce
• analizuje kierunki migracji z Polski i do Polski, a następnie wyciąga wnioski
• porównuje zmiany w przyroście rzeczywistym ludności Polski i wybranych państw europejskich
• wymienia główne skupiska Polonii na świecie
• formułuje hipotezy dotyczące przyczyn i skutków migracji zagranicznych w Polsce
• podaje główne przyczyny i skutki migracji zagranicznych w Polsce

X.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z mapami ogólnogeograficznymi Polski, Europy i świata

• prezentacja filmu dotyczącego problemów migracyjnych w Europie

• metody aktywizujące (np. metaplan Przyczyny i skutki migracji zagranicznych w Polsce)

• analizowanie zamieszczonych w podręczniku wykresów przedstawiających współczesne kierunki migracji zagranicznych Polaków i imigracji do Polski

Struktura narodowościowa, etniczna i wyznaniowa

• struktura narodowościowa ludności Polski na tle wybranych państw Europy
• mniejszości narodowe i etniczne w Polsce
• główne skupiska mniejszości narodowych i etnicznych w Polsce
• społeczności etniczne w Polsce
• struktura wyznaniowa ludności Polski na tle wybranych państw Europy
• przyczyny zróżnicowania narodowościowego, etnicznego i wyznaniowego ludności Polski

Uczeń:

• podaje cechy struktury narodowościowej ludności Polski na tle wybranych państw Europy
• wymienia i wskazuje na mapie główne skupiska mniejszości narodowych w Polsce
• charakteryzuje społeczności etniczne w Polsce
• porównuje i wyjaśnia zróżnicowanie narodowościowe, etniczne oraz wyznaniowe ludności Polski i wybranych państw europejskich

X.6

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie struktury narodowościowej i wyznaniowej ludności Polski na podstawie danych statystycznych
• analizowanie rozmieszczenia głównych skupisk mniejszości narodowych i społeczności etnicznych w Polsce na podstawie mapy tematycznej
• prezentacja multimedialna dotycząca społeczności etnicznych w Polsce

Struktura zatrudnienia i bezrobocie

• terminy: struktura zatrudnienia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo
• podział gospodarki na sektory
• zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce w XX i XXI w.
• struktura zatrudnienia ludności Polski na tle wybranych państw Europy
• przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce
• zróżnicowanie przestrzenne bezrobocia w Polsce oraz w Europie

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: struktura zatrudnienia, bezrobocie, stopa bezrobocia, ludność aktywna zawodowo
• omawia podział gospodarki na sektory i wykazuje ich znaczenie w rozwoju społeczno-gospodarczym państwa
• określa różnice w strukturze zatrudnienia ludności w Polsce i w wybranych państwach europejskich

• porównuje zmiany w strukturze zatrudnienia w Polsce w XX i XXI w.
  na podstawie danych statystycznych

• porównuje wielkość bezrobocia w Polsce i innych krajach europejskich
• podaje przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce

X.7

X.8

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analizowanie schematu przedstawiającego podział gospodarki
  na sektory

• analizowanie zamieszczonych w podręczniku map i diagramów dotyczących struktury zatrudnienia oraz stopy bezrobocia w Polsce na tle wybranych krajów europejskich
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna lub metaplan Przyczyny i skutki bezrobocia w Polsce)

Miasta w Polsce

• termin miasto

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminu miasto
• identyfikuje przyczyny rozwoju największych polskich miast
• wskazuje funkcje miast
• podaje przykłady miast o różnych funkcjach
• charakteryzuje przemiany współczesnych miast
• omawia problemy mieszkańców dużych miast

X.9

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie zamieszczonej w podręczniku infografiki oraz informacji z różnych źródeł na temat przyczyn rozwoju największych miast w Polsce
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Funkcje miast)

Urbanizacja

• terminy: urbanizacja, wskaźnik urbanizacji, aglomeracja monocentryczna, konurbacja
• poziom urbanizacji w Polsce i w wybranych krajach Europy
• rozmieszczenie miast w Polsce
• zróżnicowanie wielkościowe polskich miast
• typy zespołów miejskich

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: urbanizacja, wskaźnik urbanizacji, aglomeracja monocentryczna, konurbacja

• analizuje poziom urbanizacji w Polsce i w Europie na podstawie danych statystycznych
• analizuje rozmieszczenie oraz wielkość miast w Polsce
• wskazuje na mapie największe miasta w Polsce
• wymienia typy zespołów miejskich i podaje ich przykłady w Polsce
• podaje różnice między aglomeracją monocentryczną a konurbacją

X.9

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie map i diagramów dotyczących wskaźnika urbanizacji w Polsce i w Europie
• analizowanie map i diagramów dotyczących rozmieszczenia i wielkości miast Polski
• analizowanie danych statystycznych dotyczących najludniejszych miast Polski
• praca z zamieszczonym w podręczniku materiałem źródłowym dotyczącym typów aglomeracji w Polsce
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Skutki urbanizacji)

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Ludność i urbanizacja w Polsce

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

4. Rolnictwo i przemysł Polski

Warunki rozwoju rolnictwa

• rolnictwo jako sektor gospodarki i jego rola w rozwoju społeczno-
  -gospodarczym kraju
• przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce
• pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce
• regiony rolnicze w Polsce
• wpływ Unii Europejskiej na polskie rolnictwo

Uczeń:

• omawia funkcje rolnictwa jako sektora gospodarki
• opisuje przyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce
• opisuje pozaprzyrodnicze warunki rozwoju rolnictwa w Polsce
• wymienia nazwy regionów rolniczych w Polsce o najkorzystniejszych warunkach do produkcji rolnej i wskazuje je na mapie
• omawia korzyści, szanse i zagrożenia dla polskiego rolnictwa wynikające z członkostwa naszego kraju w Unii Europejskiej

X.10

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie czynników rozwoju rolnictwa na podstawie map tematycznych
• analizowanie diagramu przedstawiającego strukturę wielkościową gospodarstw rolnych w Polsce
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Jak Unia Europejska zmienia polską wieś?)

Produkcja roślinna

• terminy: plony, zbiory, areał
• struktura użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów Europy
• główne uprawy w Polsce
• struktura upraw w Polsce
• przestrzenne zróżnicowanie głównych upraw w Polsce
• gospodarcze znaczenie wybranych upraw
• produkcja roślinna w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: plony, zbiory, areał

• omawia strukturę użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów Europy
• wymienia główne uprawy w Polsce
• omawia rozmieszczenie głównych upraw w Polsce
• podaje przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu wybranych upraw (pszenicy, ziemniaków, buraków cukrowych) w Polsce
• wskazuje rejony warzywnictwa i sadownictwa w Polsce
• przedstawia znaczenie upraw dla gospodarki Polski
• porównuje produkcję roślinną w Polsce z produkcją w innych krajach Europy

X.11

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analizowanie danych statystycznych dotyczących struktury użytkowania ziemi w Polsce na tle innych krajów Europy

• analizowanie map tematycznych przedstawiających rozmieszczenie wybranych upraw w Polsce

• analizowanie danych statystycznych dotyczących struktury upraw w Polsce
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat znaczenia gospodarczego wybranych upraw w Polsce)

• analizowanie danych statystycznych dotyczących wielkości produkcji roślinnej w Polsce na tle produkcji w innych krajach Europy

Produkcja zwierzęca

• termin pogłowie
• główne zwierzęta gospodarskie w Polsce
• przestrzenne zróżnicowanie chowu zwierząt gospodarskich w Polsce
• produkcja zwierzęca w Polsce
  na tle produkcji w innych krajach europejskich
• znaczenie chowu zwierząt dla gospodarki

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: pogłowie, chów, hodowla
• wymienia główne zwierzęta gospodarskie w Polsce
• przedstawia znaczenie gospodarcze hodowli zwierząt
• wymienia regiony hodowli zwierząt gospodarskich i wskazuje je
  na mapie
• wymienia przyczyny zróżnicowania w rozmieszczeniu chowu bydła i trzody chlewnej w Polsce
• porównuje produkcję zwierzęcą w Polsce z produkcją w innych krajach Europy

X.11

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie wykresu przedstawiającego pogłowie bydła i trzody chlewnej
• analizowanie map tematycznych dotyczących rozmieszczenia chowu głównych zwierząt gospodarskich

• analizowanie danych statystycznych dotyczących produkcji zwierzęcej w Polsce na tle produkcji w innych krajach europejskich
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat znaczenia hodowli zwierząt w naszym kraju)

Zmiany w polskim przemyśle

• przemysł jako sektor gospodarki i jego rola w rozwoju społeczno-
  -gospodarczym kraju
• podział przemysłu na sekcje i działy
• przyczyny zmian w strukturze przemysłu Polski
• restrukturyzacja polskiego przemysłu

Uczeń:

• przedstawia przemysł jako sektor gospodarki i omawia jego rolę w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju

• rozróżnia główne działy przemysłu
• omawia rozwój przemysłu w Polsce po II wojnie światowej
• wyjaśnia przyczyny zmian w strukturze przemysłu Polski

• omawia przyczyny i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu

X.12

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie diagramu dotyczącego podziału polskiego przemysłu
  na sekcje i działy

• analizowanie diagramów dotyczących zmian w strukturze przemysłu Polski
• metody aktywizujące (np. metoda stolików zadaniowych – Przyczyny i skutki restrukturyzacji polskiego przemysłu)

Energetyka

• podział źródeł energii
• struktura produkcji energii elektrycznej wg rodzajów elektrowni w Polsce na tle wybranych krajów Europy
• typy elektrowni
• rozmieszczenie elektrowni w Polsce
• odnawialne źródła energii (OZE)

Uczeń:

• wymienia źródła energii

• charakteryzuje strukturę produkcji energii elektrycznej w Polsce
  wg rodzajów elektrowni i źródeł na tle wybranych krajów Europy
• wymienia rodzaje elektrowni
• lokalizuje na mapie największe elektrownie w Polsce
• omawia wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce

IX.15

XI.2

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie schematu przedstawiającego podział źródeł energii

• analizowanie wykresu dotyczącego struktury produkcji energii elektrycznej wg rodzaju elektrowni w Polsce na tle wybranych krajów Europy
• analizowanie zamieszczonej w podręczniku mapy dotyczącej rozmieszczenia elektrowni w Polsce
• metody aktywizujące (np. mapa mentalna Odnawialne źródła energii)

Gospodarka morska

• największe porty morskie w Polsce
• struktura i wielkość przeładunków w polskich portach
• przemysł stoczniowy w Polsce
• sytuacja polskiego rybołówstwa
• możliwości rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

Uczeń:

• wymienia i wskazuje na mapie największe porty morskie w Polsce
• charakteryzuje na podstawie diagramów strukturę i wielkość przeładunków w polskich portach morskich
• przedstawia sytuację polskiego rybołówstwa oraz przemysłu stoczniowego
• ocenia możliwości rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

X.14

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

• analizowanie mapy ogólnogeograficznej Polski dotyczącej największych portów morskich w Polsce
• analizowanie diagramów dotyczących struktury i wielkości przeładunków w polskich portach

• praca z zamieszczonym w podręczniku tekstem dotyczącym charakterystyki przemysłu stoczniowego w kraju
• metody aktywizujące (np. analiza SWOT Stan rybołówstwa w Polsce)
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Hity eksportowe polskiego przemysłu stoczniowego)
• praca z zamieszczonym w podręczniku tekstem na temat perspektyw rozwoju gospodarki morskiej w Polsce

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziału Rolnictwo i przemysł Polski

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

5. Usługi w Polsce

Usługi w Polsce. Transport lądowy

• rodzaje usług
• rola usług w rozwoju społeczno-
  -gospodarczym kraju
• termin komunikacja
• podział komunikacji
• rodzaje transportu lądowego w Polsce

Uczeń:

• omawia zróżnicowanie usług w Polsce i ich rolę w rozwoju gospodarki
• wyjaśnia znaczenie terminu komunikacja
• omawia rodzaje transportu lądowego w Polsce
• omawia gęstość dróg kołowych i autostrad w Polsce
• charakteryzuje na podstawie mapy sieć kolejową w Polsce
• ocenia znaczenie transportu lądowego dla jakości życia mieszkańców i rozwoju gospodarczego naszego kraju

X.13

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie sieci transportowej w Polsce na podstawie map tematycznych
• analizowanie zamieszczonych w podręczniku danych statystycznych dotyczących przewozu ładunków i pasażerów różnymi rodzajami transportu
• metody aktywizujące (np. metaplan Problemy polskiego transportu)

Transport wodny i lotniczy w Polsce. Łączność

• rodzaje transportu wodnego w Polsce
• znaczenie transportu wodnego
• znaczenie żeglugi śródlądowej
• porty lotnicze w Polsce
• znaczenie transportu lotniczego
• łączność oraz jej znaczenie w rozwoju gospodarczym kraju

Uczeń:

• wymienia rodzaje transportu wodnego

• ocenia znaczenie transportu wodnego (morskiego i śródlądowego) dla jakości życia mieszkańców i rozwoju gospodarczego naszego kraju
• wymienia nazwy głównych szlaków transportu śródlądowego i wskazuje je na mapie Polski

• wskazuje na mapie porty lotnicze
• omawia rolę transportu lotniczego w przewodzie pasażerów i ładunków
• wymienia rodzaje łączności
• ocenia znaczenie łączności dla jakości życia mieszkańców i rozwoju gospodarczego Polski

X.13

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z mapą ogólnogeograficzną Polski przedstawiającą porty śródlądowe i morskie
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Znaczenie polskiej żeglugi śródlądowej lub Znaczenie transportu lotniczego w Polsce)

• metody aktywizujące (np. metaplan Problemy polskiego transportu wodnego i transportu lotniczego)
• analizowanie danych statystycznych dotyczących liczby abonentów telefonów stacjonarnych i komórkowych w Polsce

Turystyka

• termin turystyka
• rodzaje turystyki
• atrakcyjność turystyczna Polski
• znaczenie turystyki dla gospodarki kraju

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminu turystyka
• dokonuje podziału turystyki
• charakteryzuje na przykładach walory turystyczne Polski
• omawia na podstawie danych statystycznych wpływy z turystyki w wybranych krajach Europy i w Polsce
• wyjaśnia znaczenie turystyki dla gospodarki kraju

X.15

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z zamieszczonym w podręczniku tekstem na temat rodzajów turystyki
  • analizowanie diagramów dotyczących wpływów z turystyki
  • metody aktywizujące (np. mapa mentalna Atrakcyjność turystyczna Polski)

Regiony turystyczne w Polsce

• regiony turystyczne Polski
• polskie obiekty na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości
• wpływ walorów środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego na rozwój turystyki

Uczeń:

• wymienia obszary Polski o dużym znaczeniu dla turystyki
• charakteryzuje na podstawie różnych źródeł wybrane regiony turystyczne Polski
• ocenia atrakcyjność turystyczną wybranego regionu Polski
• wskazuje na mapie obiekty turystyczne stanowiące największą atrakcję danego regionu
• charakteryzuje i wskazuje na mapie położone na obszarze Polski wybrane obiekty z Listy Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości

• dokonuje refleksji nad wartością obiektów dziedzictwa kulturowego Polski

X.15

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Regiony turystyczne w Polsce)
• praca z mapą ogólnogeograficzną dotyczącą regionów turystycznych Polski

• analizowanie mapy tematycznej dotyczącej polskich obiektów umieszczonych na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości, a także mapy regionów turystycznych Polski

Handel

• terminy: eksport, import, saldo bilansu handlu zagranicznego
• główni partnerzy handlowi Polski
• główne towary importowe i eksportowe
• znaczenie handlu zagranicznego w gospodarce kraju
• przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: eksport, import, saldo bilansu handlu zagranicznego
• charakteryzuje bilans handlu zagranicznego Polski
• wymienia kraje będące głównymi partnerami handlowymi Polski
• omawia strukturę towarową handlu międzynarodowego
• ocenia znaczenie handlu zagranicznego dla polskiej gospodarki
• podaje przykłady sukcesów polskich firm na arenie międzynarodowej

X.16

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• analizowanie danych statystycznych dotyczących bilansu handlu zagranicznego Polski i głównych partnerów handlowych naszego kraju
• praca z zamieszczonym w podręczniku tekstem na temat polskich towarów eksportowych i roli polskich firm za granicą
• metody aktywizujące (np. film lub wywiad z przedstawicielem lokalnej firmy kooperującej z partnerami z zagranicy)

6. Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Polski

Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego

• źródła zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego
• przyczyny emisji gazów cieplarnianych
• powstawanie kwaśnych opadów
• przyczyny zanieczyszczenia wód
• skutki zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego

Uczeń:

• wymienia źródła zanieczyszczeń
• charakteryzuje stan środowiska przyrodniczego Polski

• omawia na podstawie tekstu źródłowego różne rodzaje zanieczyszczeń i ich wpływ na środowisko przyrodnicze
• omawia na podstawie schematu przyczyny emisji gazów cieplarnianych i kwaśnych opadów
• analizuje stan zanieczyszczenia wód śródlądowych na podstawie
  mapy tematycznej
• omawia skutki zanieczyszczeń środowiska przyrodniczego i ich wpływ na zachowanie walorów dziedzictwa przyrodniczego we własnym regionie

IX.16

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat głównych źródeł zanieczyszczeń środowiska)
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Rodzaje zanieczyszczeń środowiska)
• analizowanie map tematycznych dotyczących stanu czystości wód
• metody aktywizujące (np. metaplan Przyczyny i skutki zanieczyszczeń środowiska)
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna lub film na temat wpływu dużych przedsiębiorstw na zachowanie walorów dziedzictwa przyrodniczego regionu)

Lekcja powtórzeniowa

Badanie osiągnięć ucznia i efektów kształcenia

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka

Sprawdzenie wiadomości z rozdziałów Usługi w Polsce oraz Zanieczyszczenie środowiska przyrodniczego Polski

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

7. Relacje między elementami środowiska geograficznego

Ochrona przeciwpowodziowa

a występowanie i skutki powodzi

• terminy: powódź, dolina rzeczna, koryto rzeczne, obszar zalewowy, sztuczny zbiornik wodny, retencja naturalna
• przyczyny powodzi
• obszary zagrożone powodzią w Polsce
• czynniki sprzyjające powodziom w Polsce
• największe powodzie w historii Polski i ich skutki na przykładzie Dolnego Śląska i Małopolski

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: powódź, dolina rzeczna, koryto rzeczne, obszar zalewowy, sztuczny zbiornik wodny, retencja naturalna
• opisuje zjawisko powodzi
• wymienia przyczyny powodzi
• wskazuje na mapie Polski Dolny Śląsk oraz Małopolskę jako przykłady obszarów zagrożonych powodzią
• przedstawia największe powodzie w historii Polski i ich skutki
• ustala czynniki sprzyjające powodziom w Polsce,
• określa rolę sztucznych zbiorników wodnych w Polsce w systemie ochrony przeciwpowodziowej
• analizuje i porównuje konsekwencje stosowania różnych metod ochrony przeciwpowodziowej oraz określa wpływ zabudowy obszarów zalewowych i sztucznych zbiorników wodnych na występowanie i skutki powodzi na przykładzie Dolnego Śląska i Małopolski

XI.1

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• aplikacja Interaktywne mapy Polski
• Multiteka
• praca z mapą ogólnogeograficzną Polski
• analizowanie mapy przedstawiającej obszary zagrożone powodzią

• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat przyczyn powodzi w Polsce)
• analizowanie rozmieszczenia największych sztucznych zbiorników wodnych w Polsce i ich roli przeciwpowodziowej

• pokaz slajdów na temat powodzi w Polsce i ich skutków

Warunki produkcji energii z rożnych źródeł

• wpływ warunków przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na rozwój energetyki na przykładzie województw pomorskiego i łódzkiego
• wykorzystanie różnych źródeł energii w województwie pomorskim i łódzkim

Uczeń:

• analizuje warunki przyrodnicze i pozaprzyrodnicze sprzyjające produkcji energii ze źródeł nieodnawialnych i odnawialnych lub
  tę produkcję ograniczające
• określa wpływ warunków przyrodniczych i pozaprzyrodniczych
  na rozwój energetyki na przykładzie województw pomorskiego i łódzkiego
• analizuje dane statystyczne dotyczące liczby farm wiatrowych w województwach łódzkim i pomorskim

XI.2

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna dotycząca zalet i wad wybranych typów energetyki odnawialnej)
• analiza map dotyczących warunków wiatrowych w Polsce oraz nasłonecznienia w Polsce
• praca z zamieszczonym w podręczniku materiałem źródłowym
  na temat wpływu warunków przyrodniczych i pozaprzyrodniczych na produkcję energii ze źródeł nieodnawialnych i odnawialnych w województwach pomorskim i łódzkim

Rozwój dużych miast a zmiany w strefach podmiejskich

• wpływ rozwoju dużych miast
  na przekształcenie strefy podmiejskiej
• przyczyny migracji do stref podmiejskich

Uczeń:

• określa przyczyny migracji do stref podmiejskich
• identyfikuje związki między rozwojem dużych miast a zmianami struktury ludności na przykładzie obszarów metropolitalnych Warszawy i Krakowa
• identyfikuje związki między rozwojem dużych miast a zmianami w strefach podmiejskich w zakresie użytkowania i zagospodarowania terenu, stylu zabudowy na przykładzie obszarów metropolitalnych Warszawy i Krakowa

XI.3

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. burza mózgów Czy w mojej gminie/w moim powiecie powstaje/rozwija się strefa podmiejska?)
• analizowanie zamieszczonego w podręczniku materiału źródłowego na temat wpływu rozwoju dużych miast na przekształcenie strefy podmiejskiej

Migracje a zaludnienie i struktura wieku na obszarach wiejskich

• wpływ migracji na strukturę wieku i zmiany w zaludnieniu na obszarach wiejskich na przykładach wybranych gmin województw zachodniopomorskiego i podlaskiego

Uczeń:

• analizuje współczynnik salda migracji na przykładzie województw zachodniopomorskiego i podlaskiego
• określa wpływ migracji na strukturę wieku ludności wiejskiej na przykładach wybranych gmin województw zachodniopomorskiego i podlaskiego
• analizuje dane statystyczne dotyczące zmian w zaludnieniu
  na przykładzie województw zachodniopomorskiego i podlaskiego

XI.4

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• analizowanie zamieszczonych w podręczniku map dotyczących salda migracji, zmian liczby ludności i starzenia się społeczeństwa w województwach zachodniopomorskim i podlaskim
• metody aktywizujące (np. JIGSAW – Wpływ procesów migracyjnych na strukturę wieku i zmiany zaludnienia obszarów wiejskich)

Wpływ zmian politycznych i gospodarczych po 1989 roku
na strukturę zatrudnienia

• różnice pomiędzy gospodarką centralnie sterowaną a gospodarką rynkową
• wpływ przemian politycznych i gospodarczych po 1989 r. na zmiany struktury zatrudnienia w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej

Uczeń:

• porównuje cechy gospodarki centralnie sterowanej i gospodarki rynkowej
• wymienia cechy gospodarki w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej przed 1989 r. i po nim
• wykazuje wpływ przemian politycznych i gospodarczych w Polsce
  po 1989 r. na zmiany struktury zatrudnienia w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej

XI.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• analiza wykresu struktury zatrudnienia zamieszczonego w podręczniku
• praca z zamieszczonym w podręczniku materiałem źródłowym na temat wpływu przemian politycznych i gospodarczych po 1989 r.
  na zmiany struktury zatrudnienia w konurbacji katowickiej i aglomeracji łódzkiej

Wpływ transportu na rozwój przemysłu i usług

• terminy: centra logistyczne, spedycja
• wpływ transportu na rozwój działalności gospodarczej na obszarze metropolitalnym Wrocławia
• wpływ transportu morskiego na rozwój działalności gospodarczej i usługowej w Trójmieście

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminów: centra logistyczne, spedycja

• omawia sieć autostrad i dróg ekspresowych na podstawie mapy
• identyfikuje związki między przebiegiem autostrad i dróg ekspresowych a lokalizacją przedsiębiorstw przemysłowych, centrów logistycznych i handlowych na obszarze metropolitalnym Wrocławia
• wymienia główne inwestycje przemysłowe we Wrocławiu
  i w okolicach
• identyfikuje związki między transportem morskim a lokalizacją inwestycji przemysłowych i usługowych na przykładzie Trójmiasta

XI.6

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat wpływu przebiegu autostrad na lokalizację przedsiębiorstw przemysłowych, centrów logistycznych i handlowych na przykładzie obszaru metropolitalnego Wrocławia)
• metody aktywizujące (np. burza mózgów na temat wpływu transportu morskiego na lokalizację inwestycji przemysłowych i usługowych
  na przykładzie Trójmiasta)
• projekcja filmu dotyczącego wpływu transportu morskiego na gospodarkę Trójmiasta i okolic

Wpływ walorów przyrodniczych i kulturowych na rozwój turystyki

• wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku na rozwój turystyki
• wpływ dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki

Uczeń:

• określa wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku na rozwój turystyki na tym obszarze
• określa wpływ dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tym obszarze
• wymienia najważniejsze walory turystyczne wybrzeża Bałtyku
• wymienia najważniejsze walory turystyczne Małopolski
• analizuje dane statystyczne dotyczące ruchu turystycznego nad Morzem Bałtyckim i w Krakowie
• omawia ruch turystyczny w Polsce na podstawie map tematycznych

XI.7

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)
• Multiteka
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Wpływ walorów przyrodniczych wybrzeża Bałtyku oraz dziedzictwa kulturowego Małopolski na rozwój turystyki na tych obszarach)
• analizowanie zamieszczonych w podręczniku wykresów i map dotyczących turystyki

Powtórzenie i sprawdzenie wiadomości z rozdziału Relacje między elementami środowiska geograficznego

• Test sprawdzający – Książka Nauczyciela

8. Mój region i moja mała ojczyzna

60–63

Poznaję region, w którym mieszkam

• położenie na mapie regionu geograficznego, w którym mieszka uczeń
• główne cechy środowiska przyrodniczego regionu, w którym mieszka uczeń
• cechy struktury demograficznej regionu, w którym mieszka uczeń
• najważniejsze cechy gospodarki regionu, w którym mieszka uczeń
• przyrodnicze i kulturowe walory regionu, w którym mieszka uczeń
• współpraca międzynarodowa regionu, w którym mieszka uczeń
• osiągnięcia Polaków pochodzących z regionu, w którym mieszka uczeń, w różnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego

Uczeń:

• wyjaśnia znaczenie terminu region
• wskazuje położenie swojego regionu geograficznego na mapie Polski
• przedstawia źródła informacji o swoim regionie
• charakteryzuje środowisko przyrodnicze własnego regionu oraz określa jego główne cechy na podstawie map tematycznych
• rozpoznaje skały występujące we własnym regionie
• prezentuje główne cechy struktury demograficznej ludności i gospodarki własnego regionu na podstawie wyszukanych danych statystycznych i map tematycznych
• przedstawia przyrodnicze i kulturowe walory własnego regionu
• projektuje trasę wycieczki krajoznawczej po własnym regionie na podstawie różnych źródeł informacji oraz własnych obserwacji terenowych
• wykazuje zależności między elementami środowiska geograficznego na podstawie obserwacji terenowych przeprowadzonych w wybranym miejscu własnego regionu
• dyskutuje na temat form współpracy między własnym regionem a partnerskimi regionami zagranicznymi, w tym euroregionami
• przedstawia na przykładach osiągnięcia Polaków związanych z regionem w różnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego

XII.1

XII.2

XII.3

XII.4

XII.5

XII.6

XII.7

XII.8

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)

• warsztat: projekt wycieczki krajoznawczej po własnym regionie
• projekt edukacyjny Mój region
• prezentacja multimedialna, sesja plakatowa, film lub wystawa fotograficzna Mój region
• warsztat, prezentacja multimedialna, sesja plakatowa, film lub wystawa fotograficzna Przyrodnicze i kulturowe walory turystyczne mojego regionu
• zajęcia terenowe: wycieczka krajoznawcza po własnym regionie mająca na celu ukazanie zależności między elementami środowiska geograficznego
• metody aktywizujące (np. prezentacja multimedialna Polak potrafi lub film przedstawiający przykłady osiągnięć Polaków związanych z regionem w różnych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego)

64–65

Moja mała ojczyzna

• obszar utożsamiany z małą ojczyzną
• walory środowiska geograficznego małej ojczyzny
• atrakcyjność kulturowa małej ojczyzny
• cechy społeczno-gospodarcze małej ojczyzny
• działania społeczności lokalnej
  na rzecz małej ojczyzny

Uczeń poprawnie:

• określa obszar utożsamiany z małą ojczyzną jako symboliczną przestrzeń w wymiarze lokalnym

• przedstawia źródła informacji o swojej małej ojczyźnie
• rozpoznaje w terenie główne obiekty charakterystyczne dla małej ojczyzny i decydujące o jej atrakcyjności
• przedstawia w dowolnej formie atrakcyjność małej ojczyzny jako miejsca zamieszkania i rozwoju określonej działalności gospodarczej na podstawie informacji wyszukanych w różnych źródłach
• projektuje na podstawie własnych obserwacji terenowych działania służące zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności
• identyfikuje się z małą ojczyzną i czuje się współodpowiedzialny
  za kształtowanie ładu przestrzennego oraz za jej rozwój

XIII.1

XIII.2

XIII.3

XIII.4

XIII.5

• podręcznik i zeszyt ćwiczeń Planeta Nowa dla klasy 7
• atlas geograficzny
• komputer z dostępem do internetu i rzutnik multimedialny (w miarę możliwości szkoły)

• prezentacja multimedialna, sesja plakatowa, film lub wystawa fotograficzna Atrakcyjność małej ojczyzny jako miejsca zamieszkania i rozwoju określonej działalności gospodarczej
• zajęcia terenowe – rozpoznawanie w terenie głównych obiektów decydujących o atrakcyjności małej ojczyzny
• warsztat – projektowanie na podstawie własnych obserwacji terenowych działań służących zachowaniu walorów środowiska geograficznego (przyrodniczego i kulturowego) oraz poprawie warunków życia lokalnej społeczności